Czy wiesz, że pieniądze z ZUS możesz dziedziczyć? Kluczowe zasady, o których musisz wiedzieć.

Wiele osób jest przekonanych, że środki zgromadzone w ZUS przepadają w chwili śmierci ich posiadacza. To powszechny, ale błędny pogląd. Choć większość kont emerytalnych ma charakter publiczny i nie podlega dziedziczeniu, istnieje jedna istotna część, która stanowi wyjątek od tej reguły. Mowa o środkach zgromadzonych na subkoncie ZUS.

Ten artykuł pomoże ci zrozumieć, które pieniądze z ZUS możesz odziedziczyć i co się z nimi dzieje, jeśli zmarły nie wskazał konkretnych beneficjentów.

Główne konto ZUS a subkonto – kluczowa różnica

Aby odpowiedzieć na pytanie o dziedziczenie, musimy rozróżnić dwa typy kont prowadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych:

• Główne konto ZUS (I filar): To miejsce, gdzie gromadzone są twoje składki na poczet przyszłej emerytury. Pieniądze te nie są twoją własnością w sensie prawnym. Stanowią część publicznego systemu ubezpieczeń społecznych, dlatego nie podlegają dziedziczeniu.

• Subkonto ZUS (II filar): To jest kluczowy punkt z perspektywy dziedziczenia. Posiadają je osoby, które należały do Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE) lub urodzone po 1968 roku, które dokonały wyboru opłacania składek do ZUS. Środki zgromadzone na tym koncie mają charakter prywatny, co oznacza, że podlegają dziedziczeniu.

Kto dziedziczy pieniądze z subkonta ZUS?

Prawo do środków ze zmarłego subkonta mają w pierwszej kolejności:

• Osoby uposażone: To osoby, które ubezpieczony wskazał za swojego życia w ramach umowy z OFE lub w deklaracji złożonej w ZUS. Najczęściej są to członkowie rodziny, ale może to być dowolna osoba. Wskazanie uposażonych znacznie przyspiesza i upraszcza proces przejęcia pieniędzy.

• Spadkobiercy: Jeśli zmarły nie wskazał uposażonych, zgromadzone na subkoncie środki automatycznie wchodzą w skład masy spadkowej. Oznacza to, że są dziedziczone na mocy testamentu lub, jeśli go nie było, na podstawie dziedziczenia ustawowego (przez rodzinę). W takiej sytuacji konieczne jest uzyskanie sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia.

Jak wygląda podział środków po śmierci?

Procedura podziału rozpoczyna się od zgłoszenia śmierci ubezpieczonego w OFE lub w ZUS. Najpierw środki są dzielone między:

• Współmałżonka: Jeżeli zmarły miał małżonka, połowa środków, która stanowiła wspólną własność majątkową, jest przekazywana na subkonto współmałżonka. Nie wymaga to sądowego postępowania.

• Osobom uposażonym/spadkobiercom: Pozostała część jest dzielona między uposażonych lub – jeśli ich nie wskazano – trafia do spadkobierców.

Ważne: ZUS i OFE mają odpowiednio 3 i 14 dni na podział środków i ich transfer do osób uprawnionych, licząc od momentu otrzymania wszystkich niezbędnych dokumentów. Pamiętaj, że możesz zgłosić się po te środki nawet po wielu latach od śmierci bliskiej osoby.

Co zrobić, by ułatwić bliskim dostęp do pieniędzy?

Najlepszym rozwiązaniem jest wskazanie osób uposażonych. To prosty, ale niezwykle ważny krok, który eliminuje konieczność długiego i kosztownego postępowania spadkowego. W ten sposób masz pewność, że twoje oszczędności trafią do tych, na których najbardziej ci zależy, szybko i bez zbędnych formalności.

Podsumowanie

Dziedziczenie środków z ZUS nie dotyczy całego konta emerytalnego, ale jedynie jego części – subkonta ZUS. Warto pamiętać o tej różnicy i zadbać o to, aby nasi bliscy wiedzieli, jak postępować w razie naszej śmierci. Dzięki temu oszczędzimy im nie tylko stresu, ale także czasu i pieniędzy, które musieliby przeznaczyć na postępowanie spadkowe.